Van AQAP tot ISO

In Amerika en Europa komt het kwaliteitsdenken voort uit de militaire wereld. De kwaliteit van onderdelen die gebruikt worden in de oorlogsindustrie is belangrijk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is in Amerika veel onderzoek gedaan naar methodieken om die kwaliteit te beheersen en te verbeteren. Het resultaat hiervan waren de Allied Quality Assurance Publications (AQAP). Deze AQAP normen worden gezien als de eerste kwaliteitssysteemnormen voor de industrie. Uniformiteit, eenduidigheid en beheersing van het productieproces stonden bij de normen centraal. Na de Tweede Wereldoorlog golden de AQAP voor alle toeleveranciers aan de NAVO.

In Groot Brittannië werd al in 1903 ‘s werelds eerste ‘national standards organization' opgericht (vanaf 1931 "British Standard Institute"). Hierin zaten vrijwilligers uit de industrie, ondersteund door de regering. Het ging met name om technische normen. Tijdens de beide wereldoorlogen was er vooral aandacht voor normen voor de militaire vliegtuigindustrie. Na de oorlog hielpen normen verspilling te verminderen en meer efficiënt om te gaan met grondstoffen.

Na WO II kwam de export weer op gang. Hiervoor moesten goederen internationaal acceptabel zijn. Normen moesten worden aangepast om hieraan te voldoen. Veel landen deelden dit doel en de International Organization for Standardization (ISO) werd opgericht om op internationaal niveau normen te definiëren.

In 1980 verschenen in Nederland onder andere de normen: NPR 2646 (NPR = Nederlandse Praktijk Richtlijn) (over bepaling van vezellengte van kamwol) en NEN 2647 en NEN 2648 (NEN = Nederlandse Norm). De laatste twee normen (betreffende zeskant borgmoeren en schotelring voor hoekuitlijning) komen uit de lucht- en ruimtevaart. Deze normen zijn afgeleid van de AQAP-normen.

Een belangrijke ontwikkeling eind jaren zeventig is de introductie van een norm voor kwaliteit van managementsystemen. In Groot Brittannië werd in 1979 de BS 5750 geïntroduceerd om organisaties te helpen kwaliteit en veiligheid in de manier van werken in te bouwen. In datzelfde jaar heeft de ISO een commissie opdracht gegeven om tot een internationale systeemnorm te komen. In 1987 is de eerste serie van vijf systeemnormen gepubliceerd: ISO 9000 t/m 9004. De BS-normen zijn toen opgenomen in de ISO normen.

De ISO heeft zich tot doel gesteld om de normen elke vijf jaar te vernieuwen op basis van nieuwe ontwikkelingen, nieuwe inzichten en de praktische toepasbaarheid van de bestaande normen. In 1994 was de eerste vernieuwing van de managementsysteemnormen. De basisopzet van de normen is wel gelijk gebleven. Vervolgens is er in 2000 weer een nieuwe versie verschenen, die in 2008 is verbeterd.

Naast de genoemde ISO-9000 serie is er in de loop der tijd een groot aantal aanverwante normen en nadere invullingen verschenen. Een bekend voorbeeld is ISO 14001 voor milieuzorg.

Scroll naar boven